Địa Chi (hay còn gọi là Chi) là cách đánh số theo chu kỳ 12 năm (Thập Nhị Chi) và nói đơn giản là 12 con giáp cho các năm. Chi từng được dùng để chỉ phương hướng, bốn mùa, ngày, tháng, năm, giờ ngày xưa và Chi gắn liền với văn hóa phương Đông.
Khi xem hợp – xung theo Chi, có các nguyên tắc cơ bản sau:
- Tương hình (12 Địa Chi có 8 Chi nằm trong 3 loại chống đối)
- Lục xung (6 cặp tương xung)
- Tương hại (6 cặp tương hại)
- Lục hợp (các Địa Chi hợp Ngũ Hành)
- Tam hợp (các nhóm hợp nhau)
Tương hình | Lục xung | Tương hại |
- Tý chống Mão;
- Dần, Tỵ, Thân chống nhau;
- Sửu, Mùi, Tuất chống nhau.
- Hai loại tự hình: Thìn chống Thìn, Ngọ chống Ngọ.
- Dậu và Hợi không chống gì cả.
| - Tý xung Ngọ (+Thuỷ xung + Hoả)
- Dần xung Thân (+ Mộc xung + Kim)
- Mão xung Dậu (-Mộc xung -Kim)
- Thìn xung Tuất (+Thổ xung +Thổ)
- Tỵ xung Hợi (-Hoả xung -Thuỷ)
| - Tý hại Mùi
- Sửu hại Ngọ
- Dần hại Tỵ
- Mão hại Thìn
- Thân hại Hợi
- Dậu hại Tuất.
|
Thông thường để đơn giản trong Tương Hình, Lục Xung, người ta thường ghép thành 3 bộ xung nhau gọi là Tứ Hành Xung:
- Dần – Thân – Tỵ – Hợi
- Tí – Dậu – Mão – Ngọ
- Thìn – Tuất – Sửu – Mùi
Tuy nhiên cũng không hoàn toàn chính xác. Ví dụ: Dần và Hợi không xung, Mão và Ngọ không xung, Ngọ và Dậu không xung, Tí và Dậu không xung, Thìn và Mùi không xung, Thìn và Sửu không xung.
Lục hợp | Tam hợp |
- Tý-Sửu hợp Thổ
- Dần-Hợi hợp Mộc
- Mão-Tuất hợp Hoả
- Thìn-Dậu hợp Kim
- Thân-Tỵ hợp Thuỷ
- Ngọ-Mùi: Thái dương hợp Thái âm.
| - Thân-Tí-Thìn hoá Thuỷ cục
- Hợi-Mão-Mùi hoá Mộc cục
- Dần-Ngọ-Tuất hoá Hoả cục
- Tỵ-Dậu-Sửu hoá Kim cục.
|
Như vậy, nếu dựa theo Địa Chi, việc chọn năm sinh, tuổi sinh cần chọn Lục Hợp, Tam Hợp và tránh Hình, Xung, Hại. Ví dụ: Bố tuổi Dần thì tránh con tuổi Thân, Tỵ, Hợi sẽ tránh được Xung của Địa Chi.
Nói tóm lại, lựa chọn năm sinh con để hợp tuổi bố mẹ có thể dựa vào Ngũ Hành, Thiên Can hoặc Địa Chi, cũng có thể dựa vào cả 3 yếu tố trên và lựa chọn phương án tốt nhất. Tuy nhiên, các yếu tố này cũng chỉ là một phần trong cuộc đời con người, cũng có nhiều trường hợp bố mẹ khó chọn được 1 dải năm để sinh con hợp tuổi do vậy không nên nhất thiết phải chọn năm để sinh, còn rất nhiều yếu tố khác như môi trường, xã hội, gia đình… hay kể cả về lý số cũng còn yếu tố Tử Vi để xem hung cát.