Tướng số là một môn học có hệ thống, nghiên cứu cẩn thận về tâm, sinh lý ảnh hưởng vào con người. Coi tướng phải bao gồm mọi bộ vị, phối hợp. Coi khí sắc, phối hợp hình thể và mùa. Thày tướng giỏi nhìn mặt khí sắc đoán nhiều khi kinh thiên động địa, nhiều khi tốn hàng tháng, hàng năm để tìm ẩn tướng.

Mắt là cửa ngõ của linh hồn. Chẳng cần sự nghiên cứu tướng học Đông Tây đều công nhận điều này. Tuy vậy khoa xem tướng nghiên cứu và sắp đặt thành hệ thống rõ ràng, mắt thế nào là gian, thế nào là ác, thế nào là phú, thế nào là quí, là yểu là thọ.

Mắt phượng hợp với phụ nữ hơn là mắt rồng. Đàn ông mắt phượng tài ba và bay bướm hơn mắt rồng.

Nói theo Hàn Tín là một có tài cầm quân, một có tài cầm tướng. Mắt Phượng thêm mày gọn, lớn mọc như hơi cong lên rồi cong xuống ôm vòng ngoài mắt thì cực quí, đi với mày ngoạ tằm cũng cực quí. Mày ngoạ tằm giống như con tằm bám trên mắt, lớn hơi xếch, lông mày mọc gọn mướt, thấy thịt dưới lông mày đùn lên như con tằm.

Mắt phượng dài, lòng đen hơi ẩn trên mí trên thấy có nhừng vết sóng dài trên mí trên. Thuỵ phượng minh phượng và Đan phượng hơi giống nhau, khác ở thần quang và vết sóng trên mắt.

Thuỵ phượng (phượng ngủ) tròng đen cân bằng hơi giống ẩn lên trên và có nhiều lớp mí dài lợp lên trên, thần mắt sáng nhưng bình thường trông giống người buồn ngủ, cựu phó tonton có mắt này nhưng không có được mày ngài, tuy rằng lông mày rất tốt có khí lực đùn lên nhưng hơi ngắn và không được chếch coi như phối hợp của ngoạ tằm và sư tử mi thêm tròng mắt hơi lộ, thiếu thần quang nên hơi mải chơi, tài hoa rất được lòng thủ túc bạn bè , rốt cuộc mắt phượng lại hỏng thê cung vì chính mình tạo ra. Có lẽ cũng không lấy đó làm quan trọng vì tính tài giỏi nhưng dông dài.

Mắt Minh Phượng nhìn hình thể cũng như mắt đan Phượng thuỵ phượng, cái ánh mắt thì khác, mắt đan phượng lộ cái ánh uy nghiêm làm trấn áp người đối diện. Coach Laker có tướng ưng mắt phượng tốt vô cùng.

Mắt tứ bạch nhãn là người dễ bị hung tử, sách viết :” Có hai loại tứ bạch nhãn:

Loại nhất lúc bình thường đối diện thấy lòng đen ngay chính giữa bốn phía đều lộ trắng, mắt này rấy gian hiểm, nên tránh làm ăn, cộng tác với người này.

Loại nhì khi nổi giận, trợn mắt mới thấy lộ trắng bốn phía, loại này ít nguy hiểm hơn nhưng tính cũng hay tráo trở, hơi nhát.

Lợn kia trắng mắt thì nuôi
Người kia trắng mắt chớ chơi mà phiền.

Mắt con đậu con bay là mắt lé hay còn gọi nhất bạchnhãn; có một số sách cho vào loại tam bạch nhãn, nghĩa là tròng đen chạy dính vào đầu mắt về phía mũi
(còn dính lộ tră’ng dưới hay trên gọi là thượng hay hạ bạch nhãn).

Con đậu con bay là “một mắt nhất bạch nhãn”, người này giảo hoạt, tham dâm, khắc gia đình nhưng thường thọ.

Mắt hai con đậu châu đầu vào nhau là ” hai mắt nhất bạch nhãn”, tính không ngay, gian giảo. Bị cả hai con thường hung yểu tử nhất là nếu nó lồi.

Mắt lé ở đàn bà xấu hơn đàn ông, tục ngữ có câu:

Voi chéo ngà, đàn bà lé mắt ( Có khi nói một mắt)

Đào hoa nhãn
Nhiều nguời thắc mắc, thế nào để nhận ra đào hoa nhãn ? Cô đào Marilyn Monroe có đào hoa nhãn , đó là dùng ví dụ nhiều khi vẫn chỉ có khái niệm lờ mờ thôi . Nguời có đào hoa nhãn lúc bình thuờng không cuời mắt vẫn như cuời, đó là cách dễ nhất để nhận ra . Nguời có mắt đào hoa thuờng thấy mắt luôn uơn uớt. Vậy bây giờ quí vị thử tập xem tuớng những nguời chung quanh xem ai có mắt đào hoa?

Xưa đến nay đào hoa là con dao hai luỡi đối với đàn bà , nếu để nguời tranh nhau thì dễ tơi tả, nếu dùng như lợi khí thì vẫn có thể thành công . Xem tuớng không nên hễ thấy đàn bà có mắt đào hoa thì cho là xấu.Có một nguời thiếu phụ có mắt này đuợc bao nguời yêu trộm nhớ thầm, lấy chồng rất sớm, chồng là chồng của nguời chị qua đời của bà ta; Chồng lớn hơn vợ hơn hai chục tuổi, hai vợ chồng quí nhau hết mực, con cái cũng chiều chuộng mẹ. Khi nguời chồng bị nạn qua đời bà ta vẫn trẻ đẹp, vẫn đào hoa nhiều kẻ đâm đơn nhưng bà ấy vẫn ở vậy cho đến lúc qua đời. Vậy thì đào hoa đó đâu gì là xấu? cho dù bà ấy có buớc thêm cũng vậy. Đào hoa vẫn có tuớng khác khắc chế, bà ta có đào hoa nhãn nhưng da dẻ trắng mịn, hình thái doan trang, cử chỉ chậm rãi thành thử vẫn không hề gì. Cho dù số phận tả tơi thì nên trách ai? đám thợ săn thèm khát hay con mồi ngon lành? con hổ hung dữ, hay con nai làm mồi? Định mệnh và một trăm năm trời giao phó xử sao cho phải.

Triệu Vân thời tam quốc có cặp mắt nhãn cầu trong suốt, đen trắng phân minh lại thêm tuớng thanh toàn, vì thế tuy là danh tuớng cả đời chinh chiến mà không hề bị đao tên xâm phạm, chết đuợc toàn thây.

Mắt Rắn:

Trong sách Tuớng pháp áo bí có nói về một loại mắt gọi là mắt rắn, phối hợp với ngũ độc mi. Mắt rắn có hai loại một tròng đen chìm vào trong lòng trắng và giống như tạo ra bởi những gân đỏ nhìn hơi giống xa luân, tròng trắng có vẩn đỏ, loại hai mắt như có lớp nuớc phủ con nguơi có xa luân xanh đen. Ngũ độc mi ngắn đầu chúi xuống.

Đặc biệt của loại mắt này đối với nguời thuờng thì loại nhất đuợc huởng tiểu quí, mắt hai đuợc trung quý nhưng tâm tính độc ác, về già gánh họa.

Thế nhưng nguời tu hành có mắt này thì lại khác, lúc trẻ bị ức hiếp, hãm hại, dè bỉu, hay vuớng chuyện thị phi, nhưng càng về già thì trí càng thỏa, tâm tính rộng mở đuợc thư thái đến vãn vận. Nhiều nguời không rõ về tuớng pháp lúc gặp thày tu có mắt này thuờng nói coi mặt ông này gian gian, đó là do mắt rắn mà ra, vô tình làm cho tính chất mắt rắn ở thày tu càng đúng hơn. Ở South Cal ít ra có hai thày có mắt này.

Triệu Vân thời tam quốc có cặp mắt nhãn cầu trong suốt, đen trắng phân minh lại thêm tuớng thanh toàn, vì thế tuy là danh tuớng cả đời chinh chiến mà không hề bị đao tên xâm phạm, chết đuợc toàn thây.

Trong sách Tuớng pháp áo bí có nói về một loại mắt gọi là mắt rắn, phối hợp với ngũ độc mi. Mắt rắn có hai loại một tròng đen chìm vào trong lòng trắng và giống như tạo ra bởi những gân đỏ nhìn hơi giống xa luân, tròng trắng có vẩn đỏ, loại hai mắt như có lớp nuớc phủ con nguơi có xa luân xanh đen. Ngũ độc mi ngắn đầu chúi xuống.

Đặc biệt của loại mắt này đối với nguời thuờng thì loại nhất đuợc huởng tiểu quí, mắt hai đuợc trung quý nhưng tâm tính độc ác, về già gánh họa.

Thế nhưng nguời tu hành có mắt này thì lại khác, lúc trẻ bị ức hiếp, hãm hại, dè bỉu, hay vuớng chuyện thị phi, nhưng càng về già thì trí càng thỏa, tâm tính rộng mở đuợc thư thái đến vãn vận. Nhiều nguời không rõ về tuớng pháp lúc gặp thày tu có mắt này thuờng nói coi mặt ông này gian gian, đó là do mắt rắn mà ra, vô tình làm cho tính chất mắt rắn ở thày tu càng đúng hơn. Ở South Cal ít ra có hai thày có mắt này.

Mắt ti hí và mày lưa thưa.
Mắt ti hí là mắt nhỏ, mí mắt him híp. Mắt ti hí hay liếc ngang, nguời có mắt này thông minh, gian vặt. Nguời mắt hí thêm mày thưa gián đoạn rất gian manh về già bị mọi nguời xa lánh. Ca dao có câu :” những phuờng ti hí mắt luơn, trai thời trộm cắp gái buôn chồng nguời”

Tuy vậy đừng lầm với mắt voi, mắt voi tuy nhỏ nhưng mắt rất dài, tròng đen hơi chạy xuống duới, nguời này đuợc huởng phú quý, mắt voi có nhiều nếp gấp ở cả mí trên lẫn duới

Mắt khỉ cũng có nhiều nếp gấp nhưng tròng mắt to hơn và lòng đen hơi chạy lên trên, có nhiều tia và hơi nâu vàng, mí duới uốn cong, mắp luôn hấp háy. Mắt này đi với lông mày ngắn mọc cao trên mắt là nguời tinh tế, nhanh nhẹn nhưng khắc thê tử, hiếu dâm, nguời này rất giỏi tuy vậy phải vất vả rất nhiều mới thành đại nghiệp. Mắt và mày này nếu bị mũi triết đoạn thì sách tuớng khuyên sống đời ẩn dật để tránh bạo tử.

Mắt vuợn có nhiều sóng trên như mắt khỉ, đuôi mắt loan xuống nhiều hơn, mí duới ít cong hơn và tròng đen ít hay không tia. Mắt này cũng khá hiếu sắc, tâm tính loay hoay, phức tạp. Mắt này tình cảm dây dưa vì loay hoay, thôi rồi lại nữa, vì lăng nhăng lại nặng lòng nên cứ tới lui, mắt này huởng tiểu quí, đến già nhờ con.